Tweede Wereldoorlog: Frans Verzet Groupe Emile
Vecht mee voor onze vrijheid!
Binnen de levende geschiedeniswereld in Nederland is er veel aandacht voor militaire uitbeelding ten tijde van de tweede wereldoorlog. Zo ook binnen MARS (zie onze collega’s, de Engineers). Binnen MARS was er echter een groep mensen die meer geïnteresseerd waren in het verzet. De strijd die achter de linies werd gevoerd door de burgers. Om uitdrukking te geven aan deze vorm van strijd is gekozen voor het Franse Verzet. De groep die wordt uitgebeeld, is typerend voor de verzetgroepen in Frankrijk maar ook in andere delen van Europa.
Onze groep heeft de naam “Groupe Emile”. Het was namelijk gebruikelijk om de groep te noemen naar de bevelvoerder van de groep. De strijd die door het Franse verzet werd gestreden was hard en verbeten. Aan de Franse kant heerste een diepgewortelde haat tegen de Duitse bezetter en diens bondgenoten. De Duitse bezetter erkende het Franse verzet, hoewel vaak onder militaire leiding, niet als strijdmacht. Hierdoor werden de Franse verzetstrijders gelijk gesteld aan terroristen. In de praktijk hield dit in dat een overgave of het gevangen nemen een zekere dood betekende. Meestal ging aan deze dood onmenselijke martel- en ondervragingspraktijken vooraf.
Geschiedenis Frans verzet
Net als Nederland en Polen wordt Frankrijk relatief gemakkelijk door de Duitsers onder de voet gelopen in 1940. De Franse bevolking werd gerustgesteld met de gedachte dat de Maginot-linie het Franse grondgebied zou beschermen tegen de Duitse invasie. De linie had echter niet het effect dat men beoogde en volledig overdonderd door de Duitse bliksemaanval besluit de regering en het opperbevel de overgave te tekenen. Onder de Duitste leiding wordt er een marionettenregering geïnstalleerd die vanuit de plaats Vichy, Midden- en Zuid Frankijk blijft besturen. Maarschalk Petain wordt aan het hoofd van deze regering geplaatst. Het noorden van Frankrijk valt dan onder Duits bestuur.
In eerste instantie voelen de Fransen weinig voor het verzet tegen de Duitsers. Dit temeer omdat de Britten op 3 juli 1940, bij het plaatsje Mers El Kebir in Algerije de Franse vloot flink uitgedund hadden. Gezien de marionettenstatus van de Franse regering wilde Churchill geen risico lopen. Het risico dat de Duitsers de Franse vloot zouden gebruiken om de Britse Marine en koopvaardij aan te vallen was voor Churchill te groot. Op 3 juli voltrok zich dan ook een dramatische slag. Fransen en Britten beschoten elkaar. Binnen anderhalf uur verliezen de Fransen 3 slagschepen en 1300 man. De rest van de Franse vloot weet het geweld te ontvluchten.
Vanuit Londen doet Generaal De Gaulle een oproep aan de Franse bevolking om te blijven vechten voor de vrijheid. Zijn toespraak maakt veel los bij de bevolking. De Vichy-regering is echter minder onder de indruk van zijn toespraak. Als de Vichy regering uiteindelijk openlijk collaboreert met de
Duitsers, beginnen veel Fransen hun twijfels te krijgen over deze regering. In de jaren die daarop volgen ontstaan in heel Frankrijk diverse verzetsgroepen. Als de Duitsers op 11 november 1942 naast het noorden ook de rest van Frankrijk bezetten, verandert de politieke gedachte in Frankrijk naar éénstemmigheid. Vanuit Londen zet De Gaulle stukje bij beetje de verschillende verzetsgroepen met de neus in één richting Na de oprichting van het Conseil national de la Resistance en het Comité Francais de Liberation Nationale wordt het Frans verzet nog effectiever.
Tussen januari en juni 1943 worden er per maand zo’n 130 sabotage-acties ondernomen tegen de spoorwegen. Vanaf september 1943 zullen dat er zelfs 530 worden. De Duitsers beginnen ernstige gevolgen de ondervinden van deze vorm van verzet. De overwinningen die Maquis behalen worden echter zwaar betaald. Vanaf maart 1944 beginnen de Duitsters een waar schrikbewind. Op plaatsen waar verzetsdaden werden gepleegd werden uit naburige dorpen mensen opgehangen uit wraak.
Het idee achter deze methode was dat de bevolking zou inzien dat de daden van verzet alleen nadelige gevolgen op hun had en dat iedere vorm van steun aan het verzet direct gevaar voor de burgers zou opleveren. Eén van de ergste voorbeelden vindt plaats in het dorpje Oradour-sur-Glane, waar 600 mannen, vrouwen en kinderen worden vermoord. De wraakactie wordt door de Duitsers gerechtvaardigd door vertraging van de 2 SS Panzerdivisie die de stranden van Normandië zou versterken.
In 1944 telt het Franse verzet niet minder dan 100.000 leden. Naast de sabotage acties waren er zo’n 60 groepen of cellen alleen bezig met het vergaren van informatie. In de aanloop naar D-day was deze informatie van vitaal belang voor de geallieerden. Tijdens en na de landing blijft het Franse verzet de geallieerden ondersteunen met hun acties.
Als op 25 augustus ook de laatste Duitsers in Parijs zich overgeven, is het einde van het Franse Verzet in zicht. Op 28 augustus geeft generaal De Gaulle dan ook het bevel tot ontbinding van het Franse Verzet. Degene die het vechten nog niet beu waren, werden opgenomen in het leger van de Vrije Fransen, die tijdens de bezetting onder andere in de Franse koloniën had gevochten.
Adressen Frans Verzet
Joep Vossen
Werkgroepbevelvoerende (WGB) Frans Verzet
T: 06-13591296
E: groupe.emile.mars@gmail.com
Michiel Kersten
Werkgroepcoördinator (WGC) Frans Verzet